Fauina o fale e gafatia suiga o le tau ma tagata
E tāua ia i matou le fau o fale ma atiae afioaga ia gafatia ona toe faafoisia o le malosi mai suiga o le tau.
O faiga fou e fuafua iai se taatiaga o atinae i le taulaga, o le tuufaatasia o faiga eseese e talafeagai ma le siosiomaga, ma galuega tetele e toe faafou ai, o nisi nei o auala e faatupu ai le toe faafoisia i tulaga lelei ma le gafataulimaina o le siosiomaga o atinae o faatino e Kāinga Ora i Aotearoa Niu Sila.
Matou te galulue vavalalata ma pulega faalotoifale ma le Malo tutotonu, mana whenua, matou paaga fai atinae faapea tagata e faataunuu atinae silisili mo le taulaga, e aogā tele mo tagata i le taimi nei, faapea tupulaga fai mai.
Iloiloina ma le faaitiitia o lamatiaga o le tau i atinae
E faia lea mo poloketi tetele, e auala atu i le suesueina o lamatiaga mai tulaga faalenatura o le tau ua afaina ai nofoaga o tau atiae, e aofia ai fanua e faaalu ai tafega ma lologa, ma faataunuu lelei e tusa ma tulaga moomia e mafai ai ona maua se faamaoniga mai pulega faalotoifale. E aofia ai galuega e suesueina ai tulaga o se fanua, fuafuaina o faiga e apoa le vaitimu, ma fuafuaga e faaitiitia ai tulaga e ono faateteleina ai lologa. Matou te galulue vavalalata ma pulega faalotoifale e tau saili nofoaga talafeagai e saunia ai metotia e apoa le vaitimu e pei o faataufusi, e apoa le tele o lologa ma suesue pe faamata e mafai ona togafitia le suavai a o lei tafe atu i alavai.
O ituaiga suesuega lava lea o lo o faia mo poloketi laiti faatasi ma pulega faalotoifale. O tulaga uma nei e oo lava i fale taitasi o nofoia, o le a aogā mo taumafaiga e faaitiitia ma taofia ai aafiaga mai lamatiaga faalenatura.
Talu mai Iuni 2022 ua tele ina faatino suesuega o lamatiaga o suiga o le tau mo poloketi tetele uma a le Kāinga Ora pe a fuafuaina se faamoemoe o fia faataunuu. E aofia ai le suesueina o tulaga e ono afaina ai ma le lamatia gofie i lologa, ma faatino galuega e tuuitiitia ai lamatiaga tetele.
Atiina ae le malosi e gafatia ai suiga e auala atu i atinae tetele
Galulue faatasi ma paaga mo galuega faitele ma atinae tetele, e fuafua ma faatulaga atinae fou ma toe faafou atinae tetele e lagolagoina poloketi tetele o tau atiae ai taulaga.
A o lei amatalia se galuega faufale, e muamua lava ona matou iloilo auala e mafai ai ona matou faaleleia le lautelega o se nofoaga, tulaga lelei ma le gafatia ona toe faafoisia o le malosi o atinae tetele i se vaipanoa, ina ia mautinoa e mafai ona tali atu i manaoga o tagata i le taimi nei ma le lumanai. E eseese galuega auā e faalagolago i le ituaiga atinae ma le nofoaga e fai ai, ae e mafai ona aofia ai tulaga nei:
- faaleleia vaega o apoa vaitimu ma le suavai leaga e tau taofiofi ai le pa o le vai i fale, nofoaga mo tafaoga ma alavai
- tanu uaea eletise ma uaea telefoni e lē faaleagaina ai pe a loulouā le tau
- toe teuteu faataufusi ma fanua mo tafaoga auā se faalautelega o fanua e mafai ona apoa le vaitimu
O lo o matou faia galuega e faamautinoa ai le ausia o galuega mo atinae tetele i totonu o taulaga o tulaga moomia e le pulega faalotoifale a o lei amatalia se galuega e fau ai fale fou.
Auiliiliga Faaleaoaoga
O se fiafiaga tele le molimauina o suiga lelei i tagata mai galuega mo le tau atinaega o taulaga, semanu o nofoaga nei e matuai mafatia i lologa talu ai i Aukilani, Ianuari 2023.
Na fuafuaina se taatiaga o atinae ia gafatia le 1 mai le 100 tausaga o se lologa faapenei (na tele atu timuga na palasi mai lea faitau), ae na gafatia lava i faiga fou e apoa vaitimu timuga tetele na palasi i Northcote, Mt Roskill ma Ōwairaka, ma o se vaega tele o lologa na tafe ese mai nofoaga o iai fale e aunoa ma le afaina tele ai o afioaga.
O le isi faataitaiga lelei o le Greenslade Reserve o tutonu i le Northcote Development. E eseese aogā o le fanua faasao lea, e tu ai malae taalo ma malae mo tafaoga mo tagata, ae apoa foi le vaitimu. Na matuai lolovaia i le vaitaimi o lologa, ae aulia ane le taeao na sosoo ai, ua maui le vai ma leai se afaina o le mutia mo tafaoga.
O le itu tāua tele o le galulue soosoo tauau o mana whenua, Auckland Council ma pulega faalotoifale, ua mafai ai ona aogā atinae tetele faapenei i le tau atinaeina, lagolagoina ma le toe faafoisia i tulaga lelei ma le gafataulimaina o le siosiomaga mo se vaitaimi umi i le lumanai.
Maimoa: Matamata i le video o lo o faasino mai ai e Piritahi, o la matou paaga mo galuega faitele, tulaga na aafia ai a matou atinae i lologa talu ai: https://lnkd.in/gg9pSmVP(external link)
Faaauau lau faitau: Aogā o le Greenslade Reserve i lologa na afaina ai Aukilani » Atinae Northcote(external link)
Faamuamua faiga gafataulimaina i galuega tau atiae
O se faataitaiga lelei le atinaega o Hobsonville Point i auala na fuafuaina ma tuufaatasia ai faiga fou faataatia mo le taulaga ina ia gafataulimaina taunuuga lelei mo le siosiomaga. Na tele se faamamafa i le puleaina o le suavai mo le fuafuaina o atinae i le nofoaga lenei, auā le faaitiitia o aafiaga i le talafatai. Na fau fale e maua ai ma tane vaitimu e tuuitiitia ai le tele o le vaitimu e tafe i nofoaga o apoa le suavai. Na fai togalaau e apoa timuga ma taufusi, ma le 10,000 ma ona tupu laau maoi na totō, e mimiti le tele o le vaitimu o tafe i luga o auala.
Fuafuaina atinae i tulaga o le siosiomaga faalenatura
E masani ai ona aofia i atinae ua matou saunia le toe teuteu o fanua faasao, alavai ma laufanua mo tafaoga auā se faalautelega o fanua e mafai ona apoa pe mimitia le vaitimu.
O se faataitaiga o faiga faapenei e maua lea i le Freeland Reserve na tatala talu ai nei i la matou atinae na faia i Mt Roskill, lea sa tele ina lolovaia. Na galulue faapaaga le mana whenua, Auckland Council, Piritahi ma tagata, e toe faafoi le Oakley Creek/Te Auaunga Awa na faapaipa i lona tulaga moni sa iai e tafe lelei ai le vai. Na faalautele le taufusi o le fanua faasao ma toe totō le 100 ma ona tupu laau maoi ma e lata i le 8,000 laau, na totō i puipui fou e tolu e talitali ai lologa.
E le gata i le manaia ma le matagofie o lea nofoaga mo tagata, ae ua sili ai ona lelei auala e pulea ai lologa. Na iloga le aogā o galuega faaleleia i lologa na afaina ai Aukilani ia Ianuari 2023, na mafai ai ona apo e le fanua faasao le tele o tafega ma tafe sa‘o i laufanua e tatau ona tafe i ai mai le afaina ai o tuaoi.
Tatala atoa e faitau i ai:
- Faamanatu le tatala aloaia o le Freeland Reserve i Roskill South(external link)
- Ua avea le toe faaolaola o Te Auaunga Awa ua manaia ai suiga i Roskill o se pitonuu ola lauusiusi, matagofie, ma fesootai lelei(external link)


O le Freeland Reserve i le vaitaimi o lologa ma le uma ai o lologa i Aukilani ia Ianuari 2023. Na mafai ona apo e le fanua faasao le tele o tafega ma tafe sa‘o i laufanua e tatau ona tafe i ai mai le afaina ai o tuaoi.
Uma na faafou le itulau: 28 May 2025